ACEMLER Simav’a bağlı Esenbağ köyünün eski adıdır.
Acemler:
XII. yy.’da Salırların bir bölümü Ogurcuk Alp’in öncülüğünde Türkmenistan’dan İran, Azerbaycan, Kırım ve Anadolu topraklarına hareket etmişlerdir.Bu Salır grubu, bir süre İran’da ikâmet etmesinden ötürü Acem adını almıştır.
Acemler köyünün adının, hiçbir özel anlamı olmayan Esenbağ veya Esenler olarak değiştirilmesi, Türk yurdunda Türk kültürü katliâmı örneklerinden biridir. “Acemler” adı illâ değiştirilecek idi ise, “Salırlar” olarak değiştirilmeli idi.
AHLATLI ÇEŞME KÖYÜ Kula, Kazıklı ve Kozanlı Türkmenleri’nce kurulmuştur. Köy halkı kendilerinin Toroslardan Ege’ye göç ettiklerini ifade etmektedir.
Kazıklı//Kızıklı Yörükleri, Kula aşiretine bağlıdır. Dolayısıyla Karakeçili ve Kayı’dır.
AHMETLİ KÖYÜ 1864 Büyük Kafkas Sürgünü’nden sonra, yani XIX. yy.’ın ikinci yarısında kurulmuştur. Köyün bir bölümü Şehitli Yörüğü, diğer bölümü ise, Ahmetli Türkmeni'dir. Hem Şehitliler, hem de Ahmetliler Kula aşiretine bağlıdır. Dolayısıyla Karakeçili’dir. Simav bölgesindeki Ahmetli Türkmenleri, Salihli’nin Mevlütlü köyünde meskûn Ahmetlilerle akrabadır. Manisa'nın Ahmetli ilçesi halkı da aynı kökendendir.
AKPINAR KÖYÜ Eski Karapınar Köyüdür. Karakeçililerce kurulmuştur. Akpınar’a bağlı Akveli, Uzunlar ve Tok mahallesi Karakeçili, Kışlak Mahallesi ise, Yağcıbedir//Yahşibedir Yörüğüdür.
AKSAZ KÖYÜ Köyün büyüklerince, köy halkının XVI. yy.’da Güney Kafkasya’dan göç ettiği ifade edilmiştir. Adını, konuşlu bulunduğu mekânın güneyindeki dağlık mıntıkada yer alan aynı zamanda köyün içme suyunun temin edildiği sazlıktan almıştır.
XVI. yy.’a ait 438 numaralı Tahrir Defteri’nde Karye-i Akça-saz (Akça saz ) kaydı yer almaktadır.
AKVELİ MAHALLESİ Akpınar köyüne bağlı mahalledir. Karakeçililerce kurulmuştur.
AKYAR MAHALLESİ Simav’ın Çakırlar Köyü’ne bağlı, eski adı "İbanın Damları" olan mahalledir.
ALABAŞLAR KÖYÜ Adı Sarıkaya olarak değiştirilmiştir.
ALAKESE/ALAKİLİSE KÖYÜ bkz. ŞENKÖY
ASKARKÖY bkz. HİSARBEY
AŞAĞI DOLAYLAR Karakeçili ve Kula Yörükleri’nce müştereken kurulmuştur. Toprak isimli bir mahallesi vardır.
AŞIKPAŞA: Simav’ın eski köylerindendir. Halen Gediz’e bağlıdır.
AVCILAR KÖYÜ Simav’ın eski köylerindendir. Avcılar da denen Çıracı Yörüklerince kurulmuştur. Halen Tavşanlı'ya bağlıdır.
AVDAN KÖYÜ Güneyköy//Çüküler ile Eynal Kaplıcaları arasında olduğu rivayet edilen eski bir yerleşim birimidir. Avdan mevkii; Naşa köyü sınırları içerisinde, Güneyköy İstikametinde dağ eteğindedir. Burası Avdan köyünün kurulu olduğu yer olmalıdır.
Avdan, bölge köylerinin merkezi olması hasebiyle burada Pazar günleri büyük bir pazar kurulurdu. Bu pazara “Avdan Pazarı” denirdi. Simav’da halen Pazar günlerine “Avdan” denmektedir ki, burada kurulan pazarın adından bir hatıradır.
AYDINLAR Simav’ın eski köylerindendir. Halen Tavşanlı’ya bağlıdır. Simav yöresine yerleşen Aydınlı Türkmenleri’nce kurulmuştur.
AZİZLER: Esenbağ köyüne bağlı mahalledir. Rişvanlı Türkmen aşiretine bağlı Yörük tayfalarınca kurulmuştur.
AZ MAHALLESİ Pazarlar kasabasının mahallelerindendir. Az’lar eski Türk boylarından birinin adıdır.
*
BADEMLER KÖYÜ Simav’a bağlı Bademli köyünün eski adıdır.
BADEMLİ KÖYÜ Köyü kuran Bademli cemaati, Bozulus Türkmen federasyonuna bağlıdır.
BAHT1LLI KÖYÜ XIX. yy.’ın sonlarında Kula Yörükleri’nce kurulmuştur. Söylenceye göre, Bahtıllı’nın bulunduğu yere Kula Yörükleri konmuş. Kusumlarlı bir kişi Yörüklere; ‘Bu kır yerde ne yapacaksınız?’ diye sormuş. Kula Yörükleri ise, ‘Bahtına’ demiş. Köyün adını buradan aldığı rivayet edilir. Bahtıllı, halen belde olup, Atatürk ve Cumhuriyet mahallelerinden oluşmaktadır. Bu rivayet, bir folklor ürünü olarak buraya alınmıştır. Bize göre Bahtıllı, Kula Yörükleri’nin bir alt cemaatidir
Antalya’da, Çakırlar köyü yolu üzerinde Bahtıllı isimli bir köy mevcuttur.
BAŞKONAK KÖYÜ Giraman köyünün yeni adı.
BECİLER KÖYÜ Beylikler isimli bir mahallesi vardır. Beciler ve Beylikler, eski derebeylik merkezleridir. Beciler, Beyceler olmalıdır
BEDEVİLER MAHALLESİ Bedeviler isimli konar-göçer yörük tayfalarınca kurulmuştur. Simav'ın eski köylerinden Tepeköy’e bağlıdır. Tepeköy, halen Pazarlar’a bağlıdır.
BEDİRLER KÖYÜ Boz-Ulus aşiretine bağlı Bedirli cemaatince kurulmuştur.
BEYCE KÖYÜ Doğan Bey adlı kişizâdeden mülhem olarak “Beyce” adını aldığı rivayet edilir. Doğan Bey’in sipahi olması gerekir. Beyce’nin bir bölümü Yörük, diğer bölümü ise, Türkmen'dir. Köy halkı, Boz-Oklar'a bağlı Beğ-Dili boyundandır. Türkmenlerin Kırşehir civarından geldiği ifade edilmektedir. Halen belde olup, Cumhuriyet ve Hürriyet mahallelerinden ibarettir. Köyde Kuzey Kafkasyalı bir iki Şapsığ aile vardır.
Köyde Hüsüm’den gelme münferit Akkoyunlu Türkmen aile de meskundur.
BEYLİKLER KÖYÜ Simav’ın Beciler köyüne bağlı mahalledir.
BOĞAZKÖY Eski Kiliseköy. Kiliseköy önce Kısaköy olmuş, daha sonra Boğazköy adında karar kılınmıştır. Köy, Karakeçili ve Akbıyık Yörükleri’nce kurulmuştur. Türkmenlerin yanı sıra, beş-altı hane Kuzey Kafkasyalı Şapsığ ve Doğu Karadeniz kökenli aile de yaşamaktadır. Köy, Frikya Ankira’sının bulunduğu ören yerinde kurulmuştur.
BÜĞDÜZ KÖYÜ Hasanören Köyü’ne bağlı bir mahalledir. Büğdüz Yörükleri’nce kurulmuştur. Büğdüzler, Üç-Oklar'a bağlı Oğuz boylarındandır. Simav Büğdüzleri’nin Kurdumanlılarla akrabalığı bulunmakta olup, Kurduman, Büğdüzlerin alt cemaatidir.
Büğdüz’ün adı, Eğridüz(!) olarak değiştirilmiştir. Bu isim değişikliği, Türkiye’deki kültür katliâmının ibret alınacak örneklerindendir. Akademik görevliler, bu traji-komik isim değişikliğini öğrencilerine, derslerde öğrencilerine ‘örnek olay’ olarak anlatmalıdır. Bu traji-komik olayların Neden Simav’da cereyan ettiğini artık merak etmiyorum. Sadece âkil insanlarımızın tepkisizliğine ve nemelâzımcılığına yoruyorum. Ve Simavlılardan vahim hatalar yapılarak değiştirilen bu soylu isimlerin iadesi için girişimde bulunmalarını bekliyorum. Özellikle otantik Türkmen adlarını değiştirmeye hiç kimsenin hakkı yoktur
Atalarımız bu Anadolu topraklarını fethettikten sonra oralara kendi isimlerini vererek, oraların isimlerini soyadı olarak, bir coğrafya parçasını vatan haline dönüştürmüşlerdir. Bu 600-700 yıllık isimleri değiştirenler, sadece tarihi tahrip etmemekte, bir vatan parçasını, alelâde bir coğrafya parçası haline dönüştürmektedirler.(Cevdet Akçalı, Dünya gündemi)
BUCAK KÖYÜ Simav’ın metruk köylerindendir. Çayköy sınırları dâhilinde Derbent ile Domuzkan arasında kurulu idi.
*
CENNETKÖY Simav’ın metruk köylerindendir. Evliya Çelebi’nin anlattıkları dikkate alındığında, Kaplıcalar bölgesinde konuşlu olmalıdır.
*
ÇAKIRLAR KÖYÜ Akyar (İbanın Damları) isimli bir mahallesi vardır. Köyün kurucusu olan Çakırlı Cemâati, Boz- Okların Beğ-Dili boyuna bağlıdır.
ÇAMLIK KÖYÜ Ahalisi, Pirin Makedonyası’nda bulunan Struma ile Karasu nehirleri arasındaki Nevrekop ve Bropoçoz muhaciridir. Balkan Savaşı’nın olumsuzluklarından etkilenerek, vatanlarından ayrılmışlardır. 1817(1329)yılında bugün Çamlık adı verilen Akdağ eteklerindeki Kumpirlik mevkiine iskân edilmişlerdir. Aynı bölgeden hicret eden Dursunbey İlçesinin Osmaniye, Refahiye ve Çiçekçi köyleri halkı ile akrabadır. Kurtuluş Savaşı sırasında Demirci Kaymakamı olan İbrahim Ethem Akıncı, ‘Demirci Akıncıları’ isimli kitabında, Çamlık’ı sehven Karacaören olarak yazmıştır. Çamlıklılar için; “Ahalisi fevkalâde mükrim ve misafirperverdir” demektedir.
ÇAKMAK DAMLARI Kuşu beldesine bağlı mahalle.
ÇATAK KÖYÜ Simav’ın eski köylerindendir. Halen Emet’e bağlıdır.
ÇAVDIR KÖYÜ Halen Simav’a bağlı mahalledir.
Prof. Dr. Tuncer Gülensoy’un bu köy halkının Çavdar Tatarları’ndan geldiği görüşüne tedbirle yaklaşmaktayız. Simav bölgesinde Oğuzların dışında yerleşme hemen hemen yok gibidir. Bizim görüşümüz bahse konu köyün Oğuz Çavundurlarca kurulduğu yönündedir.
ÇAVGALAR KÖYÜ Simav’ın eski köylerindendir. Halen Tavşanlı’ya bağlıdır. Çavgalı yörük cemaatince kurulmuştur.
ÇAYÇİNGE KÖYÜ Simav’ın eski köylerindendir. Halen Gediz’e bağlıdır.
ÇAYIRCA MAHALLESİ: Kuşu’yu oluşturan mahallelerden biridir. Eskiden ‘Çayırca Damları’ denirdi.
ÇAYSİMAV KÖYÜ Güney Türkmenleri’nce kurulmuş köylerdendir. Gaziantep-Halep Türkmenleri, Demirciköy’ü oluşturan Pazar Mahallesi (eski Demirciköy) halkının yanı sıra, Boğazköy ve Simav merkezde de münferit Güney Türkmenleri iskânı bulunmaktadır. Köyde birkaç Kafkasyalı aile de oturmaktadır. Halen belde olup, Cumhuriyet ve Hürriyet isimli iki mahalleden ibarettir.
ÇETMİLER MAHALLESİ Savcılar köyüne bağlı idi. Çetmi boyu bünyesindeki ailelerce kurulmuştur. Bugün Akdağ Beldesi’nin bir bölümüdür.
CEVİZLİK KÖYÜ Kınık köyünün eski mahallesidir. Halen Akdağ beldesini oluşturan yerleşim birimlerindendir. Cevizlik Köyü/Mahallesi, Türk boylarından Çetmilerce kurulmuştur.
ÇİTKÖY/ÇİTGÖL Karamanlı ve Deveci Yörük/Türkmenlerince kurulmuştur. Köy önce Üvecik mıntıkasında teşkil edilmiş, daha sonra bugünkü yerine nakledilmiştir. Köyde Kafkasyalı münferit Abhaz ve Şapsığ aileler de yaşamaktadır. Halen belde olup, Câmi-i Kebir ve Cumhuriyet isimli iki mahallesi bulunmaktadır. Deveci Yörükleri bu adı, devlete vergi karşılığı gördükleri devecilik/nakliye hizmetinden almışlardır.
438 numaralı Tahrir Defteri’nde vakıf köyü olarak kayıtlıdır
ÇAYHANLAR MAHALLESİ Çınarlıdere(Köleler) köyüne bağlı mahalle. Hanlar Mahallesi’nin yeni adıdır.
ÇOBANLAR KÖYÜ Simav’ın eski köylerindendir. Halen Tavşanlı’ya bağlıdır. Çobanlı Yörük cemâatince kurulmuştur.
ÇOKRAK Naşa beldesinde çamur kaplıcası. Çokrak; Gagauz ve Tatar Türkçesinde ‘pınar, çeşme’ anlamına gelmektedir
ÇINARLIDERE KÖYÜ Köleler köyünün yeni adıdır.
ÇİFTLİK KÖYÜ Yukarı Çiftlik (Hacı Hüseyin Efendi) ve Aşağı Çiftlik (Hacı Mustafa Efendi) köylerinden oluşturulmuş izafî bir köydür. bkz. HACIHÜSEYİNEFENDİ KÖYÜ ve HACIMUSTAFAEFENDİ KÖYÜ
ÇULHALAR KÖYÜ Culhalı/Culfalı Türkmen/Yörük cemÂatince kurulmuştur. Culha/Culfa kelimesi; dokumacılık yapan kimse, dokumacı; kirmende pamuk ipliği eğiren anlamına gelmektedir. Çulhaları kuran Culhalı/Culfalı Yörükleri, isimlerini vergi olarak gördükleri dokumacılık hizmetinden almışlardır.
ÇÜKÜLER KÖYÜ Yeni adı Güneyköy. Kontimur Aşireti’ne bağlı Yörük/Türmen cemâatinin meskûn olduğu Çüküler köyünün adı, ahlâk bezirgânı, kendini Türk kültürünün savunucusu olduğunu sanan kimselerce, erkeklik organı ‘çük’ ile irtibatlandırılarak adı Güneyköy olarak değiştirilmiştir. Türkiye genelinde, uzman kuruluş ve şahıslara danışma ihtiyacı duyulmadan, benzeri gerekçelerle yüzlerce isim değişikliği yapılmıştır. Böylece kültür ve tarihsel geçmişimize diplomalı cehaletin damgası vurulmuştur.
Ülke genelinde soylu Türkmen boy, aşiret ve cemâatlerin adını taşıyan ancak farklı anlamlar yüklenerek ilgisiz kelimelerle değiştirilen yüzlerce örnek bulmak mümkündür: Gebe/Gebeli/Kebeli, Kocabacak, Deliler, Deli Kadılar, Kocalar/Kocacıklı, Tosunlar, Koçbaşlar, Çiller, Tilki/Tilkili/Tilkiler, Köstebekler, Çakallı/Çakallar bunlardan bazılarıdır. “Ongun” kelimesinin anlamı ve Türk kültürü için ne ifade ettiği bilinmeden, bu isimlerin ne amaçlı konulduğunu anlamak mümkün olmadığı gibi, ‘Cük’ü ‘Çük’ olarak algılarız. Bu biraz işimize de gelir.
İsim değiştirme dramının yüzlerce örneği bulunmaktadır. Hatta bazı gazete ve dergilerde, soylu Türkmen kabile ve cemâatlerinin adını taşıdıkları halde, bu köy isimlerinin hakaret ve anlamsız olduğu ifade edilerek, dalga geçildiğini ve değiştirilmeleri yönünde önerilerde bulunulduğunu, buna karşılık nadiren de olsa bu anlamsız değişikliklerin eleştirildiğini görmekteyiz. Bu yazıları kaleme alan gazeteci kardeşlerimizin, hiçbir adın durduk yerde verilmediğini akıllarına getirmemelerini anlamak mümkün değildir. Eleştirilen ancak gerçekte Türkmen boy ve kabilelerinin alt oluşumları olan bazı köy adlarını ele alabiliriz:
Deliler: Bir Türkmen/Yörük cemaati olup, bu adı taşıyan köyler “Türkmen Deliler, Deli Türkmenler, Delili Türkmen vb.” isimleri alabilir, köy halkının bilinçli olması halinde zaten herhangi bir değiştirme talebi olmayacaktır.
Gebe: “Gebe” adı, Kebeli Türkmen cemaatinden kaynaklanmaktadır. Gebe/Kebe adına, cinsel çağrışımla, “hâmile” anlamını yüklemek, içinde bulunduğumuz kültürel yozluğun bir ifadesidir.
